Ik was een jaar of 14 toen ik mijn eerste computer kocht; een Acorn Electron. Je sloot hem aan op de tv en vervolgens moest je met Basic aan de slag. Een veredelde rekenmachine werd deze genoemd. Met veel moeite kon je er een stukje tekst in maken. Nog geen 2 jaar later kocht ik mijn eerste PC; met een harde schijf van 20MB, een monochroom scherm en 2 soorten floppy disks. En 
ja, daar kon ik met Word Perfect en AutoCAD aan de slag.
De reacties in mijn omgeving waren sterk wisselend van aard. Zonder veel moeite kon je 2 groepen onderscheiden. De ene groep zag het als kans; deze groep was niet zo groot. De andere groep zag vooral bezwaren; de werkgelegenheid zou hier niet mee gebaad zijn. Op school was dit een populair gespreksonderwerp.
We leven nu 32 jaar later; vrijwel iedereen op de planeet heeft een computerachtig apparaat en surft op het internet. Informatie was nog nooit zo eenvoudig te verkrijgen. En de werkgelegenheid; die blijft maar stijgen in de ICT. De ontwikkeling van de computer is achteraf gezien dus van positieve invloed geweest op de werkgelegenheid. Anderzijds; er zijn door deze ontwikkeling zo veel maatschappelijke veranderingen uit voortgekomen, die lastig te voorspellen waren. Kijk naar Youtube, Linkedin, Facebook. Velen van ons maken er dagelijks gebruik van.
Bouw loopt achter
En de bouw? De bouw loopt continu in deze ontwikkelingen achter op de maakindustrie. 3D tekenen was eind jaren tachtig al heel normaal in de industrie en komt maar met moeite los. Dat komt niet omdat de software niet goed is, of dat de datalijnen te traag zijn; de bouw lijkt in veel opzichten vrij conservatief voor dit soort zaken. En de vraag is, ‘is dat erg?’
Mijn antwoord op deze vraag is ‘ja’. Afgelopen 4 jaar maakt duidelijk dat er iets fundamenteel mis is in deze mooie branche. De bouw kan zijn eigen broek niet ophouden en staat steeds verder af van de uiteindelijke koper, doordat andere organisaties ertussen zijn geslopen. Met name de laatste jaren is de invloed van banken natuurlijk enorm, terwijl er meer dan genoeg potentiële kopers op zoek zijn naar een woning.
Het Kabinet lijkt nog niet met maatregelen te komen die op korte termijn verbetering gaat brengen. Is de parallel met de ontwikkeling van de computer te maken? Wellicht wel en welke mogelijkheden geeft ons dat?
3D printen van een gebouw
Op Youtube staan inmiddels veel voorbeelden die laten zien dat het 3D printen van een gebouw inmiddels haalbaar is:
En ja, dan kan er een hoop veranderen. Maar net als bij de computer; het is nu niet te zeggen welke mogelijkheden hiermee ontstaan. Als ik droom over de mogelijkheden, dan kan ik mij voorstellen dat een koper binnen enkele jaren zelf zijn huis op zijn PC ontwerpt met behulp van slimme App’s. De betrokkenheid van de koper kan zo heel anders worden; individuele wensen kunnen vervuld worden.
En de bouw? Er zal veel ontwikkeld moeten worden om dit in Nederland te realiseren. En dat ontwikkelen is natuurlijk weer goed voor de werkgelegenheid. Maar er is al heel veel gedaan; in Engeland draait een robot die huizen in 20 uur print. In Italië worden vormdelen geproduceerd uit lokaal beschikbaar materiaal. Kortom, we kunnen afkijken van mooie voorbeelden.
We kunnen het ons niet veroorloven om deze ontwikkelingen te negeren. Stel dat we dat 20 jaar geleden hadden gedaan met de computer. Hoeveel mensen zouden dan werkloos op de bank zitten?